هیجان گذرا در بورس تهران - مجله مدیاپلیر

به گزارش دنیای اقتصاد، بورس تهران پس از ثبت رشد قیمتی در روز نخست هفته، دیروز را با فشار فروش آغاز کرد و در نهایت با کاهش 8/ 0 درصدی شاخص کل را به خاتمه رساند. در این میان شاخص کل هم وزن که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها دارد، پس از 14 روز صعود بی وقفه تن به اصلاح داد و با کاهش 21/ 0 درصدی روبرو شد. طی معاملات این روزها بورس تهران هر چند با ثبت هر رشد قیمتی، برخی معامله گران سریعا دست به ماشه فروش می شوند، اما به نظر می رسد خریداران دست به نقدی مشاهده می شوند که با شناسایی فرصت خرید در محدوده منفی تابلو، فرایند بازار را تغییر می دهند. در این میان افزایش دست به دست شدن سهام میان معامله گران سبب شده تا میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام از 8 هزار میلیارد تومان روزهای اصلاحی بازار، با رشد بیش از 80 درصد به بیش از 5/ 14 میلیارد تومان افزایش یابد.

روز پرنوسان بورس

همان طور که در معاملات خاتمهی روز شنبه نمایان بود، بورس تهران معاملات یکشنبه را با فشار فروش آغاز کرد. به این ترتیب در همان دقایق ابتدایی بزرگان بازار با فشار فروش همراه شدند تا شاخص با افت بیش از 18 هزار واحدی روبرو شود. پس از گذشت حدود یکساعت، اما اندکی از فشارهای عرضه کاسته شد، اما نماگرهای سهام به محدوده مثبت نرفتند. در نهایت در معاملات روز گذشته تالار شیشه ای با افت 8/ 0درصدی شاخص کل و عقبگرد 2/ 0 درصدی شاخص هم وزن به خاتمه رسید. این در حالی است که در 14 روز معاملاتی گذشته، این نماگر به عنوان کننده شرکت های کوچک بازار نیز شناخته می شود، مداوم در مدار صعودی حرکت می کرد. با وجود تغییر راستا شاخص هم وزن، اما همچنان دو دستگی در بازار وجود دارد و سهامداران در گروه های بزرگ بازار به سرعت بیشتری به شناسایی سود می پردازند که شاید یکی از دلایل آن نقدشوندگی بالای این دسته از سهام است. اما در شرایط فعلی چه کسانی در سمت فروش سهام فعال تر ظاهر می شوند؟

فروشندگان این روزهای بازار سهام

تازه واردان متضرر: شاخص کل بورس تهران سومین موج صعودی خود را در سال 99 تجربه می کند و در یک ماه اخیر توانسته فاصله خود را از کف پیشین به حدود 25درصد برساند. در این میان اما سرمایه گذارانی بودند که در نیمه نخست تابستان با انگیزه کسب سود آسان از بازار پرسود، به اصطلاح بورسی شدند. بررسی ها از فرایند خرید و فروش بازیگران در سال جاری نشان می دهد در حالی حقیقی ها از ابتدای سال تا نقطه اوج 19 مردادماه خالص خرید 95 هزار و 460 میلیارد تومانی را ثبت کرده بودند که 56 هزار میلیارد تومان از این رقم (حدود 60 درصد) در 35 روز کاری تابستان (اول تیر تا 19 مرداد) جذب معاملات بورس تهران شده است. سهامدارانی که تجربه چندانی از فراز و فرود سهام نداشتند و با ورود بازار سهام به فاز اصلاحی، زیان قابل توجهی را متحمل شدند. این گروه از معامله گران با بازگشت قیمت ها به محدوده صعودی عمدتا ترجیح می دهند تا پس از رسیدن به نقطه سر به سر (رسیدن به سرمایه اولیه) از بازار خارج شوند. بخشی از فشار فروش ایجاد شده در بازار را نیز می توان به همین گروه از سهامداران نسبت داد.

ریسک گریزان: فعال شدن موج های شناسایی سود پس از اوج دریافت 25 درصدی شاخص کل پس از اصلاح فرسایشی 4 ماهه نکته ای معمول و طبیعی به نظر می رسد. در بازار سهام همواره سرمایه گذارانی وجود دارند که ریسک گریز بوده و به سرعت با احساس کردن کوچک ترین سیگنال منفی فروشنده می شوند. در این میان فرایند نزولی اخیر سبب شده تا این تصور در میان سهامداران ریسک گریز برجسته شود که بازار سهام دیگر رشدهای پرشتاب و سودهای رویایی برای معامله گران خود ندارد.

تکنیکالیست ها: به زعم برخی تحلیلگران تکنیکال، شاخص کل بورس تهران در محدوده 55/ 1 میلیون واحد (معادل سطح 38 درصد فیبوناچی از موج اصلاحی بزرگ) با مقاومت روبه رو بوده و مستعد ورود به فاز استراحت است. این دسته از بازیگران بورسی نیز بخشی از فروشندگان این روزهای بورس تهران را تشکیل می دهند.

نوسان گیری روزانه: یکی از الگوهای معاملاتی روزهای اخیر افزایش نوسان گیری از معاملات روزانه سهام است. سهامدارانی که ترجیح می دهند سهام خود را به سرعت نقد کرده و سود آن را ذخیره کنند. این مهم خود یکی از عوامل افزایش نوسان شاخص ها در طول یک روز معاملاتی است. به طوری که عمدتا در نیمه دوم معاملات سهام شاهد تشدید فشارهای فروش در کلیت بازار هستیم.

رفتارهای دسته جمعی: یکی از الگوهای معاملاتی در بورس تهران، تبعیت سهامداران به ویژه تازه واردها از رفتارهای توده وار یا دسته جمعی (Herd behavior) است. این حرکت های توده وار در بازارهای سرمایه، سبب می شود تا قیمت سهام از ارزش بنیادی آن فاصله گرفته و بسته به شرایط بازار، سبب تشکیل حباب یا فرار سرمایه شود. وجود صف های قابل توجه خرید و فروش سهام، معکوس شدن فرایند آنها در روزهای معاملاتی بعد، تاثیرپذیری شدید از تحولات سیاسی و اقتصادی و همچنین حضور کمرنگ سرمایه گذاران حقیقی و خروج سریع آنها از بازار در هنگام کاهش شاخص بورس، شواهدی از بروز رفتار گروهی در بورس اوراق بهادار تهران است. این روزها نیز با توجه به اینکه بخش عمده معامله گران سهام را تازه واردهایی تشکیل می دهند که حتی با مبانی مقدماتی بازار سهام نیز آشنایی ندارند، با افزایش کوچک ترین فشار فروشی در بازار، خود نیز هراسان به جمع فروشندگان می پیوندند.

رفتار هیجانی پالایشی ها به یک مصوبه

یکی از اتفاقات روز گذشته بورس تهران، تغییر راستا سهام پالایشی از سطوح منفی و حتی صف فروش به صف خرید بود. روز یکشنبه خبر رسید کنندگان مجلس شورای اسلامی، در جریان رسیدگی به طرح برخی احکام مربوط به اصلاح ساختار بودجه کل کشور، با ماده 8 این طرح موافقت کردند. بر اساس این مصوبه، تنظیم، تدوین و ابلاغ شاخص هایی متضمن رعایت عدالت در پرداخت تسهیلات بین استان ها بر اساس آیین نامه مصوب هیات وزیران. در ادامه، کنندگان مجلس شورای اسلامی با 143 رأی موافق، 57 رأی مخالف و 5 ممتنع از مجموع 252 کننده حاضر در جلسه با اتخاذ تمهیدات لازم جهت ایجاد زیرساخت های مورد نیاز برای افزایش فروش نفت خام، گاز و میعانات گازی به پالایشگاه ها از طریق اعطای تنفس خوراک موافقت کردند. این تغییر رفتار سهامداران شرکت های پالایشی در حالی رقم خورد که کارشناسان معتقدند مصوبه روز یکشنبه مجلس، بر سودآوری پالایشگاه های بورسی اثرگذار نیست و تنها شامل طرح های جدید پتروپالایشی می شود. از این رو بیشترین واکنش به این مصوبه را می توان ناشی از رفتارهای هیجانی سهامداران دانست. در مجموع طی معاملات روز گذشته بورس تهران شاهد رشد 6/ 2 درصدی میانگین قیمت سهام زیرمجموعه گروه فرآورده های نفتی بودیم.

خبری جدید برای خودروسازان

روز گذشته رضا شیوا، رئیس شورای رقابت از احتمال آزادسازی نرخ برخی خودروهای تولید کشور به دلیل رقابتی بودن تولید و بازار برخی خودروهای همکلاس طی دو هفته آینده خبر داد. خبری که می تواند فاصله فعلی موجود میان قیمت کارخانه و بازار را کاهش دهد و احتمالا با استقبال خودروسازان داخلی همراه می شود. گروه خودرو و ساخت قطعات در 5 روز معاملاتی گذشته بر مدار منفی حرکت کرده و دیروز نیز شاهد افت 4/ 2 درصدی میانگین سهام زیرمجموعه خود بود.

صف های خرید همچنان پربارتر

هرچند شاخص سهام در روزهای گذشته کم نوسان ظاهر شده و حول کانال 5/ 1 میلیون واحد نوسان می کند که حتی در روزهای منفی این بازار نیز شاهد طولانی تر بودن صف های خرید نسبت به صفوف فروش بودیم. در جریان دادوستدهای روز یکشنبه از 331 نماد بورسی فعال، 80 نماد (معادل 24درصد) با صف خریدی به ارزش 1500 میلیارد تومان همراه شدند و در مقابل 74 نماد (معادل 3/ 22 درصد) صف فروش به ارزش 473 میلیارد تومان تشکیل دادند. فرابورس ایران نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و در روزی که شاخص این بازار صعود کم مقدار 02/ 0 درصدی را ثبت کرد، از 128 نماد معامله شده، 38 نماد (معادل 30 درصد) صف خرید به ارزش 538 میلیارد تومان و تنها 25 نماد (معادل 5/ 19 درصد) صف فروش 71 میلیارد تومانی داشتند.

فروش حقیقی ها پس از سه روز

پس از سه روز ثبت خالص خرید از سوی بازیگران خرد سهام، دیروز شاهد جابه جایی سهامی به ارزش 111 میلیارد تومان در راستا حقیقی به حقوقی بودند. در این میان بیشترین خروج سرمایه حقیقی از زیرمجموعه های گروه محصولات شیمیایی رقم خورد. به این ترتیب پتروشیمی ها در جریان معاملات روز یکشنبه شاهد انتقال سهامی به ارزش 111 میلیارد و 980 میلیون تومان از سبد سهام حقیقی ها به پرتفوی سهامداران عمده بازار بودند. رده دوم و سوم لیست فروش حقیقی ها نیز به گروه های کامودیتی محور بازار اختصاص داشت. به طوری که گروه فلزات اساسی روز گذشته با خالص فروش 93 میلیارد و 960 میلیون تومانی حقیقی ها روبرو شدند. این رقم در گروه چندرشته ای صنعتی به 93میلیارد و 170 میلیون تومان رسید. در آن سوی بازار، اما دیگر گروه کالایی یعنی فرآورده های نفتی مورد اقبال سهامداران حقیقی واقع شد و شاهد جابه جایی سهامی به ارزش 229 میلیارد تومان در راستا حقوقی به حقیقی بود. دیگر سهام موجود در لیست خرید روز گذشته بورس بازان خرد را گروه های کوچک و ریالی تشکیل می دادند که به عنوان نمونه می توان به گروه قند وشکر، بیمه، زراعت و انبوه سازی اشاره کرد.