معرفی انجبار و خواص درمانی آن - مجله مدیاپلیر

نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Polygonum Bistorta L.، نام فرانسه Bistorte و نام انگلیسی آن Serpentary می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، انجبار، انگبار، انارف و اناریف نامیده شده است.

تیره گیاه:

علف هفت بند Polygonaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله به ارتفاع حدود 30 سانتی متر که گاهی موارد ارتفاع آن به یک متر هم می رسد. ساقه گیاه قائم، بدون شاخه و خط دار است. برگ های آن متناوب، کناره برگ ها موجدار، سطح فوقانی پهنک برگ سبز شفاف و سطح تحتانی پهنک برگ ها به رنگ سبز مایل به سفید می باشد. برگ های قسمت پایین ساقه، بزرگ، نوک تیز، دارای دمبرگی دراز و برگ های قسمت انتهایی ساقه، کوچکتر و بدون دمبرگ هستند. آمیدون، مواد آلبومینوئیدی، اکسالات کلسیم، اسید گالیک، قندهای مختلف، اکسی میتل آنتراکینون، یک ماده رنگی به نام قرمز انجبار، تانن و نشاسته در آن تشخیص داده شده است. در انتهای ساقه، گل دهنده، گل های آن به صورت سنبله، رنگ گلها قرمز و گاهی موارد به ندرت سفید می باشد. میوه اش فندقه، بیضوی، سه گوش، شفاف و محتوی یک دانه است. ساقه زیرزمینی (ریزوم انجبار)، ضخیم، استوانه ای، بهم چسبیده و اطراف سطح خارجی آن را ریشک های فراوانی فراگرفته است. قسمت مورد استفاده این گیاه ریزوم آن است که گاهی مواقع به اشتباه ریشه خوانده می شود.

بیشتر بخوانید:خواص دارویی گیاه انجباز

طبیعت انجبار:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در نواحی معتدله کوهستانی ایران و اغلب کشورها خصوصاً در کشورهای آسیایی و اروپایی انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ریزوم انجبار:

آمیدون، مواد آلبومینوئیدی، اکسالات کلسیم، اسید گالیک، قندهای مختلف، اکسی میتل آنتراکینون، یک ماده رنگی به نام قرمز انجبار، تانن و نشاسته در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

ریزوم (ساقه زیرزمینی)

نحوه مصرف:

معمولاً به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری ها نحوه و اندازه مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می کند.

خواص درمانی:

بندآورنده خونریزی و کاهنده تب، قبض کننده قوی و تقویت کننده، برطرف کننده ترشحات مخاطی و تحلیل برنده ورم مجاری ادراری، تقویت کننده مخاط و بافت های دهان و مفید برای نزله های مزمن، قطع کننده خون در ادرار و مفید برای ضعف اشتها می باشد. در ضمنً برای برطرف اسهال، بی اختیاری دفع ادرار، کنترل انزال منی و تب نوبه هم مفید است. در استعمال خارجی جوشانده ریزوم انجبار برطرف کننده ترشحات سفید مهبل می باشد. جوشانده ریزوم انجبار به صورت غرغره، التیام بخش زخم مخاط دهان و لثه ها و برطرف کننده گلودرد، آنژین و ورم لوزتین و به صورت تنقیه، التیام بخش خراش های ناحیه مقعد است.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون