اروپا از بازی بزدل مکانیسم حل اختلاف چه می خواهد؟ - مجله مدیاپلیر

برای دیدن شاهکارهای تاریخ اروپا با تور ایتالیا همراه شوید.

به گزارش خبرنگاران، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان روز گذشته اعلام کردند که مکانیزم حل اختلاف در توافق هسته ای را کلید می زنند. اما مقامات ایرانی می گویند که از سال 2018 آغاز این مکانیزم را به هماهنگ نماینده کمیسیون مشترک برجام اعلام نموده و بر اساس آن 5 گام در کاهش تعهدات هسته ای برداشته اند.

به نظر نمی رسد که اروپایی ها بخواهند مکانیزم حل اختلاف را با هدف رسیدن به مکانیزم ماشه و بردن موضوع به شورای امنیت مطرح نموده باشند. پیشتر زمزمه هایی در محافل اروپایی بود که بروکسل این مکانیزم را بدون این که بحث به شورای امنیت کشیده گردد، پیگیری کند. این بدان معناست که فرآیند مزبور می تواند فرایندی طولانی باشد و لزوماً سر از شورای امنیت و فروپاشی برجام برنیاورد.

بر اساس برجام، اگر مکانیزم ماشه کلید زده گردد، در صورت نرسیدن به راهکار طی 65 روز و اصرار طرف ها بر پیگیری فرآیند، با لغو قطعنامه 2231، قطعنامه ها و تحریم های قبلی سازمان ملل علیه ایران دوباره احیا می شوند. این اتفاق قطعاً با واکنش ایران روبرو خواهد شد و حتی می تواند علاوه بر خروج از برجام به خروج از ان پی تی نیز منتهی گردد.

نوع واکنش ایران و بحث فروپاشی برجام، مسئله ای است که اروپایی ها را می ترساند. به همین دلیل آنها بحث مکانیزم حل اختلاف بدون ماشه را در پیش گرفته اند. حال سوال این است که اروپایی ها چرا چنین کاری را نموده اند و این کار چه سودی برای آنها دارد.

اروپا می خواهد در واکنش به 5 گام ایران در کاهش تعهدات هسته ای، اقدامی را انجام دهد. این مسئله زمانی قوت می گیرد که بروکسل تحت فشار واشنگتن باشد. همانگونه که اروپایی ها برای جبران تعهدات خود در برجام پس از خروج آمریکا، به دلیل تشرهای واشنگتن ناکام ماندند، این بار هم ادامه راستا آنها تحت فشار آمریکاست.

هر چند که مکانیزم حل اختلاف فعلا اقدام عملی جدید و معناداری نیست، و می تواند صرفاً به برگزاری جلسات و طرح موضوعات مورد اختلاف محدود گردد. مسئله زمانی پیش می آید که این فرایند به مکانیزم ماشه و بازگشت قطعنامه های قبلی منجر گردد. اما تا به اینجای کار به نظر می رسد مکانیزم حل اختلاف، فرآیندی طولانی باشد و نتیجه فوری از آن انتظار نمی رود.

از طرفی دیگر اروپایی ها تصور می نمایند پس از اعتراضات آبان ماه و تحولات اخیر در کشورمان، تهران در موضع ضعف قرار گرفته است. این برداشت شبیه تصور آمریکایی ها نیز هست که پس از تجمعات مذکور، در مذاکراتی که با میانجی ها داشتند پا پس کشیدند و تصور کردند که تهران خود به سراغ آنها خواهد رفت. اما ظاهر امر چنین است که این ذهنیت اروپایی ها را به سمتی سوق داده است تا با علم کردن مکانیزم حل اختلاف، از اهرم برجام و هسته ای نیز برای فشار بیشتر بر ایران استفاده نمایند.

اما هدف نهایی این فشار نه صرف خروج ایران از برجام، بلکه ترساندن و هول دادن تهران به سمت میز مذاکره با آمریکا و دستیابی به برجامی جدید و با مارک ترامپ است. اظهاراتی که بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس روز سه شنبه بیان کرد نیز تأییدی بر همین نیت اروپایی ها است.

اروپا با این کار از طرفی می خواهد ایران را بترساند و از طرفی دیگر به آمریکایی ها بگوید که آنها هم علیه ایران اقدام می نمایند. گزاره دوم بدین معناست که آمریکا هم مواضع خود را برای حرکت به سمت مذاکره با ایران تنظیم کند. اما اصل ماجرا این است که بروکسل میز مذاکره را می خواهد بر اساس فشار بر ایران و کُرنش در برابر آمریکا چینش کند.

حال این که تا چه حد می توان به این فرآیند امیدوار بود، سوال دیگری است که پاسخ امیدوار نماینده ای نمی توان برای آن یافت. چرا که آمریکا بدعهدی خود را بخصوص در قبال ایران و برجام تا به امروز به اثبات رسانده و این سوال هنوز باقی است که چه تضمینی برای این وجود دارد که به تعهدات جدیدی پایبند باشد. وقتی اروپایی ها در حالت فعلی و زمانی که توافق هسته ای را به کما فرستاده اند، مدعی می شوند که به برجام پایبند بوده اند، چه انتظار و امیدی می توان نسبت به وعده و وعیدهای نسیه آنها داشت. در نهایت هدف غایی آنها نه منتفع شدن ایران از برجام و برطرف تحریم ها، بلکه راضی کردن رئیس جمهور آمریکاست. غافل از اینکه اروپایی ها ترویج دهنده سنتی خواهند شد که روسای جمهور آینده آمریکا را نیز تشویق به نقض عهد می نمایند.

.