تمیز کردن سنگدان مرغ در 5 قدم ، 7 روش از بین بردن بوی سنگدان - مجله مدیاپلیر

معرفی و شناخت سنگدان مرغ

سنگدان مرغ یکی از اندام های داخلی پرنده ست که نقش اصلیش در خرد کردن و آسیاب کردن دانه ها و غذاهای سفتیه که مرغ خورده. این عضو در واقع بخشی از سیستم گوارش مرغه و درست بعد از بخش معده قرار داره. داخل سنگدان عضله های قوی ای وجود دارن که با حرکات منظم، خوراک رو کوبیده و له می کنن تا برای هضم آماده بشه.

سنگدان مرغ ظاهری گرد و گوشتی داره با بافتی نسبتاً سفت و فشرده. این سفتی باعث می شه موقع پخت، اگه درست تمیز و آماده نشه، حالت لاستیکی پیدا کنه یا بوی ناخوشایندی بده. اما وقتی تمیز و درست پخته بشه، مزه ای مشابه گوشت گوساله جوان داره؛ لطیف، پرپروتئین و خوش خوراک.

به خاطر ترکیبات ارزشمند موجود در سنگدان مرغ، این ماده غذایی در آشپزی سنتی و خانگی جایگاه خوبی داره؛ چه در خوراک سنگدان و سوپ و آش، چه به صورت جداگانه تفت داده و مزه دارشده. فقط باید توجه کنین که پیش از پخت، تمیز کردن سنگدان مرغ با دقت کامل انجام بشه تا طعم نهایی خوش عطر و مطلوب باشه.

شما می تونید رو به صورت و اینترنتی به وسیله فروشگاه های تهیه کنید.

چرا باید سنگدان مرغ رو تمیز کرد؟

تمیز کردن سنگدان مرغ مرحله ایه که خیلی ها ممکنه نادیده بگیرن، اما در واقع از نظر بهداشتی و طعم، یکی از مهم ترین کارها قبل از پخت محسوب می شه. داخل سنگدان معمولاً اندازهی شن، ذرات ریز غذا و چربی های تجمع نموده وجود داره که در روند تمیز کردن باید کاملاً جدا بشن. اگر این مواد داخل غذا باقی بمونن، ممکنه باعث بوی ناخوشایند، مزه تلخ یا بافت ناصاف بشن و از جذابیت غذا کم کنن. علاوه بر این، باقی ماندن چربی های کهنه یا غشاهای سفت می تونه هنگام پخت باعث سفت شدن بافت سنگدان بشه و زمان پخت رو افزایش بده.

از لحاظ بهداشتی هم تمیز کردن کامل سنگدان اهمیت زیادی داره، چون این بخش از بدن مرغ با مواد خام و غیربهداشتی تماس مستقیم داشته. با جدا کردن سطح داخلی ضخیم و شست وشوی دقیق، خطر وجود باکتری ها، میکروب ها و بوی ماندگی از بین می ره. در نتیجه سنگدان تمیز، نه تنها برای سلامت مطمئن تره بلکه در غذاهای سنتی مثل ، ، خوراک سنگدان مرغ، و آش مرغ و …، عطر و طعم دلپذیرتری ایجاد می کنه و حس تمیزی و تازگی رو به کل غذا منتقل می کنه.

مراحل تمیز کردن سنگدان مرغ

تمیز کردن سنگدان مرغ کاریه که باید با حوصله انجام بدین تا هم از نظر بهداشتی مطمئن باشه هم موقع پخت ظاهر و مزه خوبی داشته باشه. چون داخل سنگدان معمولاً چربی، غشا و حتی ذرات خوراک باقی مونده وجود داره، تمیز کردن دقیق سنگدان مرغ باعث می شه موقع پخت نرم تر شه و بوی ناخوشایند نده.

مرحله اول: شست وشوی اولیه

سنگدان ها رو داخل آب سرد بریزین و چند دقیقه زیر جریان آب با دست بشورین تا آلودگی های سطحی، خون و چربی ممتد از بین بره. حتماً سنگدان ها رو یکی یکی آنالیز کنین؛ اگر جایی چربی یا لکه تیره دیدین، با نوک چاقو جداش کنین. هدف این مرحله پاک شدن اولیه و باز شدن سطح برای ادامه تمیز کردن هست.

مرحله دوم: جدا کردن غشا و پوست سفت داخلی

در این مرحله از تمیز کردن سنگدان مرغ، با چاقوی کوچک و نوک تیز، سنگدان رو از وسط نصف کنین. داخلش رو می بینین که یه غشای سفت و ضخیم به رنگ زرد یا خاکستری چسبیده؛ این قسمت سنگدان خوراکی نیست.

از یه گوشه با چاقو بلندش کنین و به صورت یکنواخت بکشین تا غشا جدا بشه. اگر غشا سخت جدا می شد، چند دقیقه داخل آب گرم قرار بدین تا نرم تر بشه و راحت تر جدا کنین. مراقب باشین لایه گوشتی قرمز سالمش آسیب نبینه چون اون بخش اصلی سنگدانه.

مرحله سوم: جدا کردن چربی و تکه های زائد روی لبه ها

در اطراف سنگدان معمولاً چربی های سفید یا پوست های نازک چسبیده وجود داره؛ اون ها رو با چاقو یا قیچی آشپزخانه جدا کنین. این بخش مهمه چون چربی های زرد و کهنه موقع پخت باعث بوی زُهم می شن و کیفیت بافت نهایی رو پایین میارن. دقت کنین هیچ لکه چربی یا بخش لاستیکی مانند باقی نمونه.

مرحله چهارم: شست وشوی نهایی با نمک و آبلیمو

برای از بین بردن بوی سنگدان مرغ، اون ها رو داخل ظرفی از آب سرد بریزین، یه قاشق نمک و چند قطره آبلیمو اضافه کنین و پنج تا ده دقیقه داخل این محلول نگه دارین. نمک و آبلیمو بوی خام و زُهمش رو می گیرن و سطح رو ضدعفونی می کنن. بعد از این مدت، سنگدان ها رو چند بار با آب سرد آبکشی کنین تا کاملاً تمیز بشن و هیچ اثر طعم شور یا ترش باقی نمونه.

شما می تونید و رو به صورت حضوری و اینترنتی به وسیله فروشگاه های تهیه کنید.

مرحله پنجم: خشک کردن و آماده سازی برای پخت یا نگهداری

سنگدان های تمیز رو روی دستمال یا حوله آشپزخانه بچینین تا آب اضافی ش گرفته بشه. اگر می خواین همون موقع بپزین، بهتره چند دقیقه در آب جوش بریزین تا بخار اولیه بگیره و بعد وارد غذا کنین. اگر قصد دارین بعداً استفاده کنین، سنگدان ها رو داخل ظرف درب دار یا کیسه فریزری بذارین و تا 24 ساعت در یخچال یا چند هفته در فریزر نگه دارین.

روش های از بین بردن بوی بد سنگدان مرغ

از بین بردن بوی بد سنگدان مرغ برای داشتن طعمی دلپذیر و غذایی خوش عطر خیلی مهمه، چون سنگدان جزو بخش هایی از مرغه که به خاطر چربی های داخلی و ساختار فیبریش ممکنه بوی خاص و ناخوشایندی بده.

تمیز کردن سنگدان مرغ مرحله مهمیه که معمولاً به عنوان آماده سازی اولیه انجامش می دن، چون اگر درست انجام نشه بوی زُهمش موقع پخت باقی می مونه و طعم کل غذا رو تحت تأثیر قرار می ده. برای برطرف کامل این بو، چند روش کاربردی و امتحان شده وجود داره که آشپزهای حرفه ای ازش استفاده می کنن تا سنگدان مرغ کاملاً خوش عطر و آماده پخت بشه.

خیساندن سنگدان مرغ در محلول آب و نمک

سنگدان ها رو داخل ظرفی از آب سرد بریزین، یک قاشق غذاخوری نمک اضافه کنین و حدود 10 تا 15 دقیقه نگه دارین. نمک به خنثی شدن ترکیبات اسیدی و از بین رفتن بوی خام یاری می کنه. بعد از خیساندن، حتماً چند بار با آب سرد آبکشی شون کنین.

افزودن آبلیمو یا سرکه به سنگدان

چند قطره آبلیمو تازه یا نصف قاشق غذاخوری سرکه سفید به آب سرد اضافه کنین و سنگدان ها رو 5 تا 10 دقیقه توش بخوابونین. اسید طبیعی آبلیمو و سرکه باعث از بین رفتن بوی زُهم و خاصیت ضدباکتری هم می شن. بعد از خیساندن، دوباره با آب سرد بشورین تا ترشی از بین بره.

شما می تونید رو به صورت حضوری و اینترنتی از طرق فروشگاه های تهیه کنید.

استفاده از زنجبیل تازه یا پودر زنجبیل

زنجبیل بوی گوشت رو خنثی می کنه و طعم ملایمی بهش می ده. موقع خیساندن یا حتی موقع پخت، یه قاشق چای خوری زنجبیل پودر یا چند تکه کوچک زنجبیل تازه اضافه کنین.

شما می تونید رو به صورت حضوری و اینترنتی از طرق فروشگاه های تهیه کنید.

ترکیب نمک، لیمو و پیاز

سنگدان ها رو با کمی نمک، آبلیمو و حلقه های پیاز مخلوط کنین و حدود نیم ساعت داخل یخچال بذارین. پیاز بوی زُهم رو جذب می کنه و آبلیمو باعث ضدعفونی بیشتر می شه. قبل از پخت، با آب سرد کامل بشورین.

جوشاندن کوتاه با برگ بو یا دارچین

برای کسانی که دنبال از بین بردن بوی ماندگارتر سنگدان هستن، می تونین سنگدان های تمیزشده رو حدود 3 تا 5 دقیقه داخل آب جوش همراه با یه برگ بو یا تکه کوچکی از چوب دارچین بجوشونین. این ترکیب بوی ناخوشایند رو کاملاً از بین می بره و عطر مطبوعی به گوشت می ده.

شما می تونید رو به صورت حضوری و اینترنتی از طرق فروشگاه های تهیه کنید.

استفاده از شیر برای خیساندن

این روش، یه روش خانگی و قدیمییه. سنگدان ها رو حدود نیم ساعت داخل شیر سرد بذارین. ترکیبات موجود در شیر بوی زُهم رو جذب می کنن و سنگدان ها نرم تر هم می شن. بعدش حتماً با آب سرد خوب بشورین.

شما می تونید رو به صورت حضوری و اینترنتی از طرق فروشگاه های تهیه کنید.

اضافه کردن سیر تازه یا پودر سیر

موقع خیساندن یا پخت، اضافه کردن یه حبه سیر له شده یا پودر سیر باعث خنثی شدن بوی گوشت و ضدباکتری شدنش می شه.

شما می تونید رو به صورت حضوری و اینترنتی از طرق فروشگاه های تهیه کنید.

با انجام یکی یا ترکیبی از این روش ها، بوی سنگدان مرغ کاملاً گرفته می شه و گوشتش بعد از پخت، نرم تر، خوش عطرتر و مناسب مصرف در خوراک، سوپ یا آش می شه.

اشتباهات رایج هنگام تمیز کردن سنگدان مرغ

گاهی موقع تمیز کردن سنگدان مرغ چند اشتباه ساده باعث می شن کیفیت نهایی پخت یا حتی سلامت غذا پایین بیاد. در این بخش می تونین ببینین چه خطاهایی نباید موقع پاک کردن سنگدان مرغ انجام بشن.

بریدن بیش از حد بخش گوشتی

برخی ها موقع شکافتن سنگدان دستشون می ره و بخشی از گوشت اصلی رو هم جدا می کنن. این کار باعث می شه سنگدان مرغ موقع پخت کوچک، خشکی و بی مزه بشه. بهتره فقط غشا یا قسمت ضخیم داخلی رو جدا کنین و گوشت سالم رو حفظ کنین.

جدا نکردن کامل غشا زرد یا خاکستری داخل سنگدان

غشای داخلی همون لایه سفتیه که خوراک های خردشده رو از عضله جدا می کنه. اگه این غشا باقی بمونه، موقع پخت بوی زُهم و طعم تلخ ایجاد می کنه. باید با نوک چاقو یا انگشت، کامل جداش کنین تا سنگدان مرغ تمیز و لطیف بشه.

نشستن سنگدان با آب سرد در مرحله اول

برخی ها شست وشوی اول رو با آب گرم انجام می دن تا سریع تر پیش بره، اما این اشتباهه. چون حرارت باعث سفت شدن بافت و چسبیدن چربی ها می شه. همواره شست وشوی اولیه سنگدان مرغ باید با آب سرد انجام بشه تا آلودگی ها راحت تر جدا بشن.

نگهداری در دمای اتاق بعد از تمیز کردن سنگدان مرغ

سنگدان تمیزشده نباید مدت طولانی بیرون از یخچال بمونه. دمای اتاق خیلی سریع باعث رشد باکتری ها می شه و کیفیت بافت رو پایین میاره. بعد از تمیز کردن سنگدان مرغ، باید یا فوراً پخت انجام بدین یا در ظرف دربسته داخل یخچال بذارین.

خیساندن طولانی در آب و نمک یا مواد اسیدی

خیساندن برای از بین بردن بوی زُهم سنگدان لازمه، ولی اگه مدت زیادی ادامه پیدا کنه، بافت سنگدان لاستیکی و خشک می شه. معمولاً 5 تا 10 دقیقه توی مخلوط آب سرد، نمک و آبلیمو یا سرکه کافیه.

استفاده از چاقوی کند موقع تمیز کردن سنگدان مرغ

چاقوی کند باعث می شه بریدگی ها ناصاف بشن و احتمال پاره شدن بخش های مفید بالا بره. سنگدان مرغ ساختار فیبری داره، پس باید با چاقو تیز کار کنین تا غشاها راحت تر جدا شن و بافت آسیب نبینه.

نادیده گرفتن چربی سفید بیرونی و بخش های چسبنده

اون نقاط سفیدرنگ یا چسبنده ریز بیرون سنگدان معمولاً چربی قدیمی یا پوسته خشک شده هستن. اگه جدا نشن، موقع پخت بوی ناخوشایند فراوری می کنن. حتماً با نوک کارد یا دستمال تمیز از سطحش پاک کنین.

خشک نکردن کامل سنگدان بعد از شست وشو نهایی

اگه بعد از تمیز کردن سنگدان مرغ، رطوبت باقی بمونه، احتمال رشد میکروب و بوی ناگهانی بالاتر می ره. بهتره سنگدان ها رو روی دستمال خشک بذارین و چند دقیقه صبر کنین تا کاملاً خشک بشن.

انباشتن سنگدان ها روی هم موقع تمیز کردن

وقتی سنگدان ها رو روی هم قرار می دین، چربی و غشاهای جداشده ممکنه دوباره به بقیه بچسبن. باید در هر مرحله جداگانه شست وشو و تمیز کنین تا آلودگی بین اون ها جابه جا نشه.

نگهداری سنگدان مرغ تمیز شده

برای جلوگیری از فساد و حفظ طعم طبیعی، بعد از تمیز کردن سنگدان مرغ باید درست نگهداریش کنین. موارد زیر نکات اصلی توی این مرحله ان:

• بعد از شست وشوی نهایی و خشک کردن، سنگدان ها رو در دمای محیط قرار ندین. اونها رو سریع داخل ظرف دربسته بذارین و در قسمت پایین یخچال قرار بدین تا تازگی گوشت حفظ بشه.
• برای جلوگیری از نفوذ بو در یخچال و پخش مایع گوشت، بهتره از ظروف شیشه ای یا پلاستیکی ضخیم با در محکم استفاده کنین. کیسه فریزر معمولی باعث نفوذ هوا و از دست رفتن رطوبت می شه.
• سنگدان تمیز شده رو می تونین تا دو روز در دمای معمول یخچال نگه دارین. بعد از اون، ساختار گوشت آغاز به تغییر می کنه و کیفیت طعم پایین میاد.
• اگه قصد دارین مدت طولانی تر نگه دارین، سنگدان ها رو بعد از خشک کردن داخل کیسه فریزر مخصوص بذارین، هوای اضافی رو خارج کنین و برچسب تاریخ بزنین. تا سه ماه می تونین توی فریزر نگه دارین بدون افت کیفیت.
• بهتره سنگدان ها رو در بسته های کوچک جدا کنین تا موقع احتیاج فقط همون اندازه رو از فریزر خارج کنین و بقیه یخ زده باقی بمونه. این روش از یخ زدگی و آب افتادگی اضافه جلوگیری می کنه.
• برای حفظ بافت طبیعی، سنگدان ها رو از شب قبل در یخچال بذارین تا یخشون به آرامی باز بشه. گذاشتن مستقیم در آب گرم یا محیط باعث تغییر رنگ و خشکی بافتش می شه.
• اگر از قبل مزه دارش نموده باشین یا نیم پز کنین، فریز کردنش باعث از بین رفتن عطر ادویه ها و بوی ناخوشایند می شه. همواره سنگدان مرغ تمیز شده خام رو فریز کنین، نه پخته شده یا مزه دارشده.

نکات مهم تمیز کردن سنگدان مرغ

• سنگدان رو همواره قبل از تمیز کردن چند دقیقه در آب سرد بذارین تا خنک بشه و چربی ها خودشون جدا شن، این کار باعث می شه شست وشو راحت تر انجام بشه.
• چاقوی مخصوص تمیز کردن سنگدان مرغ، باید تیغه باریک و نوک تیز داشته باشه تا بتونین غشا رو بدون بریدن گوشت جدا کنین.
• وسط سنگدان مرغ معمولاً خورده های دانه یا شن ریز داره، حتماً قبل از پوره کردن یا پخت آنالیز کنین که هیچ ذره سختی باقی نمونده باشه.
• اگه سنگدان خیلی سفت یا خیلی چرب باشه، می تونین چند دقیقه توی آب گرم با کمی نمک بذارین تا عضله ها نرم تر بشن، بعد تمیزش کنین.
• برای از بین بردن رنگ تیره سطح سنگدان، می تونین بعد از تمیز کردن اون رو چند دقیقه در ترکیب آب و سرکه سفید قرار بدین و بعد با آب سرد بشورین.
• استفاده از زنجبیل تازه یا پودر زنجبیل در مرحله خیساندن باعث می شه بوی زُهم کاملاً از بین بره و سنگدان خوش عطر بشه.
• بهتره موقع تمیز کردن، سنگدان ها رو روی تخته جدا از سایر گوشت ها بذارین تا احتمال انتقال بو یا آلودگی به مواد دیگه کم بشه.
• اگه حس کردین سنگدان بوی ناخوشایند شدید داره، می تونین چند قطره آبلیمو تازه به سومین مرحله شست وشو اضافه کنین تا بوی زُهم خنثی بشه.
• بهتره بعد از تمیز کردن سنگدان مرغ، دست هاتون رو با ترکیب نمک و آبلیمو بشورین، چون این ترکیب چربی باقیمونده رو کاملاً از پوست جدا می کنه.
• هرگز از مواد شوینده یا صابون برای شستن سنگدان استفاده نکنین، فقط آب، نمک و مواد طبیعی مجازن چون شوینده ها طعم و بوی گوشت رو خراب می کنن.
• اگه می خواین سنگدان رو برای غذای کودک استفاده کنین، بهتره بعد از تمیز کردن اون رو دو بار بجوشونین تا آلودگی ها و بوی احتمالی کاملاً از بین بره.
• برای سنگدان هایی که قطر زیاد دارن، نصف کردنش قبل از شست وشو یاری می کنه غشاهای داخلی راحت تر از هم جدا شن.
• در صورت استفاده زیاد از سنگدان، بهتره تخته و چاقوی مخصوص فقط به همین کار اختصاص بدین تا بوی خاصش به دیگر مواد غذایی منتقل نشه.
• برترین زمان تمیز کردن سنگدان مرغ همون روز خرید یا ذبح هستش، چون ماندن طولانی باعث سفت شدن بافت می شه و پاک کردنش سخت تر.

خواص سنگدان مرغ

سنگدان مرغ، علاوه بر اینکه در آشپزی ایرانی کاربرد زیادی داره، از نظر تغذیه ای هم منبع خوبی از مواد مفید برای بدن محسوب می شه.

• این بخش از بدن مرغ سرشار از پروتئین باکیفیت بالائه که به رشد و ترمیم بافت های بدن یاری می کنه، مخصوصاً برای افرادی که در پی تقویت عضله یا جایگزینی گوشت قرمز هستن.
• بعلاوه سنگدان حاوی مقادیر قابل توجهی آهن، روی، فسفر، و سلنیومه که برای تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت پوست و مو و جلوگیری از کم خونی ضروری ان.
• از طرفی، سنگدان مرغ نسبتاً کم چربی و کم کالریه، به همین دلیل برای رژیم های غذایی سبک و سالم مناسبه.
• وجود ویتامین های گروه B، به ویژه ویتامین B12 و نیاسین (B3)، باعث می شه خوردنش به بهبود عملکرد مغز و سیستم عصبی یاری کنه.
• اگر تمیز کردن سنگدان مرغ به روش اصولی انجام و چربی و پوست اضافه ازش جدا بشه، و به شکل درست پخته بشه؛ یه بخش ارزشمند از جیره غذاییه که هم تغذیه کامل تری به بدن می رسونه و هم از نظر مالی به صرفه ست.

سوالات متداول درباره تمیز کردن سنگدان مرغ

چرا برخی سنگدان ها موقع تمیز کردن بوی تند یا زُهم دارن؟

چون داخلش ممکنه باقی مونده های دانه یا چربی قدیمی باشه، برای از بین بردن بو باید اون ها رو چند دقیقه در آب سرد با نمک و آبلیمو خیسانده و بعد کامل بشورین.

اگر غشا داخلی سنگدان خیلی سفت بود، باید چه کار کنین؟

وقتی دیدین غشا جدا نمی شه، اون رو چند ثانیه در آب گرم بذارین تا نرم بشه، بعد با چاقوی باریک آروم جداش کنین تا گوشت سالم بمونه.

چطور می تونین مطمئن بشین سنگدان کاملاً تمیز شده؟

وقتی سطحش صاف، بدون چربی و بدون بخش زرد یا خاکستری شد، یعنی تمیزه. بعد از شست وشوی نهایی با آب سرد، هیچ ذره شن یا لایه سفت نباید روش باقی مونده باشه.

آیا لازم هست سنگدان رو بعد از تمیز کردن دوباره بجوشونین؟

بله، اگه سنگدان رو برای غذاهای خاص یا برای بچه می پزین، بهتره چند دقیقه بجوشونین تا هر آلودگی احتمالی از بین بره و بافتش لطیف تر بشه.

زمان پخت سنگدان مرغ در زود پز چقدره؟

بعد از تمیز کردن کامل، اگه سنگدان رو در زود پز بذارین حدود 20 تا 25 دقیقه زمان می بره تا کاملاً نرم و آماده مصرف بشه، این روش باعث حفظ طعم و کوتاه شدن زمان پخت می شه.