ناتو و چالش های پیش رو؛ کام تلخ جشن هفتاد سالگی در سایه اختلافات - مجله مدیاپلیر

اگر چه مشابه این نشست هر ساله برگزار می گردد ولی این بار از سال های پیش اهمیت بیشتری دارد.

سال جاری رهبران کشورهای عضو ناتو در هفتادمین سال تاسیس آن در لندن گردهم آمده اند تا درباره شرایط حال آن صحبت نموده و برای آینده آن با توجه به چالش های جدید تصمیم گیری نمایند.

در اهمیت پیمان ناتو کافیست بدانیم که بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس به شدت هوادار این پیمان وباقی ماندن کشورش در این پیمان است و حتی از گسترش و قدرت یافتن آن نیز حمایت می نماید.

جانسون همان کسی است که با هدف اجرای برگزیت بر جایگاه نخست وزیری انگلیس تکیه زده است. برگزیت طرحی است که به موجب آن دولت انگلیس میخواهد از اتحادیه اروپا که یکی از مهمترین اتحادهای عصر جدید در عرصه های سیاسی و اقتصادی است خارج گردد.

پیمان ناتو محل اختلاف جانسون با رقیب انتخاباتیش جرمی کوربین رهبر حزب کارگر نیز هست. باز نشر ویدئوی سخنان چند سال پیش کوربین که در آن گفته بود کاش کشورش عضو ناتو نبود موجب حملات رسانه ای گسترده ای به وی شد.

نشست سال 2018 در بروکسل پایتخت بلژیک برگزار گردید. در آن نشست دونالد ترامپ با سخنانی غیرقابل پیش بینی فضای جلسه را به کلی تغییر داد.

اول به آلمان به خاطر قرارداد انتقال گاز از روسیه حمله کرد و در ادامه حملاتش همه کشورهای عضو را به هزینه کرد ناکافی برای پیمان ناتو محکوم کرد.

سال جاری همه رهبران شرکت نماینده در اجلاس با توجه به تجربیات قبلی با آمادگی کامل وارد جلسات مذاکره می شوند.

در نشست سال جاری ضروری است که چالش ها و تهدیدات متعددی مورد آنالیز قرار بگیرند که شاید بعضی متفاوت با رویه ها گذشته باشند.

مساله جدیدی که در نشست درباره آن صحبت خواهد شد به اختلافات ترکیه با سایر اعضا مربوط می گردد. ترکیه از اعضای ناتو خواسته است که نمودها را وارد لیست گروه های تروریستی نمایند در حالی که این گروه مورد حمایت آمریکا است. در مقابل ترکیه از تایید برنامه جدید ناتو در شرق اروپا خودداری نموده است. فشار ترکیه که از اعضای مهم ناتو است توسط بعضی مقامات ناتو به باجگیری تشبیه شده است.

چالش های پیش روی ناتو به خطرهایی که ناتو باید برای مقابله با آن ها آماده گردد مربوط می گردد.

ناتو که با هدف مقابله با شوروی سابق شکل گرفت همچنان روسیه را مهم ترین تهدید مقابل خود می داند. این مساله با قدرت نمایی و افزایش توان نظامی روس ها در سال های اخیر شدت گرفته است. حضور نظامی روسیه درمنطقه کریمه و درگیری با اوکراین ناتو را حساس تر نیز نموده است. به خصوص که روسیه پیش از الحاق بخش هایی از اوکراین قسمت هایی از گرجستان را به خود ملحق نموده بود.

ناتو نه تنها در اروپا بلکه از قطب شمال تا منطقه شام در خاورمیانه با روسیه اختلاف داشته و در تقابل نظامی قرار گرفته است. حمایت سیاسی نظامی از بشار اسد رئیس جمهور سوریه در حالی که ناتو خواستار سقوط او بود به گسترش حضور نظامی روسیه در دریای مدیترانه انجامیده است.

روسیه دیگر تنها قدرت تهدید نماینده اروپا نیست. در سال های اخیر با پیشرفت اقتصادی چین و به تبع آن توسعه روزافزون توان نظامی آن کشور چین نیز توجه ناتو را به خود جلب نموده است. علاوه بر همسایگانش در شرق آسیا و اطراف دریای چین، پکن از سوی ناتو نیز با حساسیت روبرو است.

البته توجه به چین ازسال های گذشته و در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما در آمریکا آغاز شده بود. در دوره او بود که توجه نیروی دریایی آمریکا به چین معطوف شد و ناتو چین را به عنوان یک تهدید شناسایی کرد. تجلی این دیدگاه در راهبرد چرخش به شرق اوباما قابل مشاهده بود.

فقط به واسطه قدرت نمایی های روسیه در سال های گذشته بود که چین به اندازه کافی مورد توجه اعضای ناتو قرار نگرفته است.

روز گذشته امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه گفت: می شنوم که بعضی روسیه و چین را دشمنان ما معرفی می نمایند. به نظر من روسیه و چین تهدید ناتو نیستند بلکه کاملا تعیین است که تروریسم خطر اصلی ناتو است. کشورهای ما از تروریسم ضربه خورده اند.

این سخنان را هیچ کدام از کارشناسان جدی نگرفتند به خصوص پس از آنکه ماکرون ناتو را دچار مرگ مغزی خوانده بود. سخنانی که ترامپ بشدت به آن واکنش نشان داد.

ظاهرا حمله لفظی سال گذشته ترامپ در رابطه با اینکه کشورهای اروپایی به اندازه کافی هزینه صرف امور نظامی نمی نمایند توسط بعضی کشورهای عضو جدی گرفته شد و تعدادی که توانایی اقتصادی داشتند بودجه وزارت دفاع خود را افزایش داده اند. این در حالیست که فرایند معمول کشورهای عضو ناتو در سال های اخیر کاهش بودجه نظامی بوده است. حال باید دید آیا تمامی اعضا این فرایند را پیگیری خواهند کرد؟

پیش بینی می گردد در نشست سال جاری هم افزایش هزینه های نظامی از دغدغه های اصلی ترامپ باشد.

عرصه فضایی نیز از چالش هایی است که ناتو باید آن را جدی بگیرد.

جدی شدن تهدیدات در عرصه فضایی ابتدا در سال 2007 و با آزمایشات چین در نبرد ضد ماهواره ها خود را نشان داد و آزمایشات مشابه اخیر توسط هند نشان از گسترش روزافزون آن است.

این یک واقعیت است که فضا عرصه ای است که قدرت های دنیای و منطقه ای از آن برای نشان دادن جاه طلبی های نظامی خود بهره می برند. ناتو به عنوان پیمانی که اعضای آن از کشورهای پیشقدم در عرصه فضایی هستند می تواند قدرت زیادی در آن عرصه داشته باشند.

توانمندی روزافزون شرکت های خصوصی در عرصه فضا نیز عامل دیگری است که ناتو لزوم توجه جدی به آن را احساس نموده است.

چالش دیگری که آینده ناتو با آن روبروست فرصت و تهدیدی است که در سال های اخیر تمامی کشورهای دنیا را متوجه خود نموده است یعنی فضای مجازی و نبرد سایبری.

ناتو معتقد است نبرد سایبری فرصت و تهدیدی رو به گسترش است که باید آن را جدی گرفت. بخصوص که تهدید گروه های تروریستی در این عرصه وجود دارد و به نظر می آید در آینده قدرت بیشتری نیز خواهند داشت.

به رغم تهدیداتی که ناتو آنها را به عنوان اولویت مطرح نموده ولی تمام اعضا در مورد فوری بودن این تهدیدها و اینکه اساساً آنها تهدید هم هستند اشتراک نظر دارند. در جایی که فرانسه و آلمان، چین و روسیه را تهدیدی برای خود نمی دانند آمریکا آنها را تهدید علیه خود می داند.