برآورد قلعه لمبسر الموت به منظور حفاظت و بازسازی این اثر تاریخی انجام شد - مجله مدیاپلیر

کامبیز کبیری (سرپرست هیئت باستان شناسی) گفت: دژ کهن و مشهور لمبسر با ارتفاع 1225 متر از سطح دریا، در سه کیلومتری شمال شرق شهر رازمیان مرکز بخش الموت غربی و در غرب دره عمیق رودخانه نینه رود (از شاخابه های شاهرود) نهاده شده است.

او با اشاره به اینکه قلعه لمبسر به عنوان نایب الحکومه یا زمستان گاه قلعه الموت، با بیش از 6 هکتار وسعت، بزرگترین دژ منطقه الموت بشمار می رود، اضافه نمود: مسیر دسترسی به قلعه به وسیله دو دروازه به ترتیب دروازه شمال شرقی با ارتفاع و شیب بسیار تند که قلعه را از هر تعرضی مصون میدارد و دروازه جنوب غربی همراه با اتاق نگهبانی و توقفگاهی به صورت چرخشی است.

این باستان شناس توضیح داد: در دوره اسلامی و در زمان حکومت حسن صباح، ساکنین قلعه لمبسر دو قوم رشاموج و لامسالار بودند که پیشوای اسماعیلیان جمعی از فداییان را به همراه کیا بزرگ امید رودباری در سال 489 هجری برای تسخیر آن فرستاد، کیا بزرگ بیست سال در قلعه لمبسر ساکن بود و پس از درگذشت حسن، جانشین و فرمانروای قلعه الموت شد.

کبیری گفت: در طی 170 سال فرمانروایی اسماعیلیان در الموت، قلعه لمبسر که در متون تاریخی به کلید قلاع گیلان نیز ملقب است، جایگاه بسیار مهمی در منطقه البرز مرکزی داشته تا جایی که پس از سقوط قلعه الموت و فتح آن به وسیله هلاکوخان، یک و نیم سالی را در برابر محاصره و یورش مغولان پایداری کرد و عاقبت با شیوع بیماری وبا در میان ساکنان قلعه در سال 655 هجری به تصرف تاتارها عایدی.

سرپرست هیئت باستان شناسی اظهار کرد: این قلعه برای نخستین بار در سال 1388 به وسیله حمیده چوبک مدیر پایگاه الموت مورد کاوش باستان شناختی نهاده شد که از نتایج آن میتوان به شناسایی بنایی به صورت ردیفی از اتاق های مستطیلی با کاربری انبار و سربازخانه و مقادیری از آثار منقول فرهنگی از دوره اسماعیلیان تا عصر سادات مرعشی و اوایل دوره صفوی اشاره نمود. از جمله یک قلعه فلزی کوچک از دوره اسماعیلیان موسوم به قطب که از اجزای آلت نجومی اسطرلاب است.

کبیری با اشاره به برج های دفاعی که از دیگر عناصر معماری لمبسر هستند توضیح داد: برج های مدور این قلعه با اینکه روی در خرابی دارند اما کماکان تسلط و رجحان خود را به دره های اطراف، جلگه جنوبی و زمین شیبدار قلعه حفظ نموده اند.

سرپرست هیئت باستان شناسی اظهار کرد: بر این اساس، هدف از کاوش های این فصل از قلعه لمبسر در ترانشه E31؛ شناسایی و خواناسازی برج آسیب دیده غربی، در جهت مطالعه ساختاری (کالبدی)، استحکام بخشی شالوده و بکارگیری مجدد سنگ های فرو غلتیده در بازسازی بخش های تخریب شده آن است.

او در انتها گفت: از جمله نتایج این فصل میتوان به شناسایی یک دیوار خشتی با شالوده سنگی در پشت برج مدور مذکور همراه با کشف مقادیری سفال و کاشی از نوع سفال اسگرافیاتو و کاشی های تک رنگ (فیروزه، آبی روشن، سفید و سیاه) مربوط به قرون میانی اسلامی اشاره نمود.