نادرشاه و قره باغ - مجله مدیاپلیر

جهت دریافت خدمات طراحی ویلای مدرن دوبلکس با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

علی مرادی مراغه ای| قره باغ تاریخی پر فراز و نشیب دارد هنگامی که آخرین و بی لیاقت ترین شاه صفوی (سلطان حسین) با حمله افغان ها در اصفهان از عرش بر فرش شد و تاج از سر خود برداشته بر سر محمود افغان نهاد در این زمان، دو امپراتوری عثمانی و روس از شرایط بحرانی ایران استفاده نموده و در1724 سرزمین های ایران را بین خود تقسیم کردند مناطق خزر آذربایجان به امپراتوری روسیه ضمیمه شد و بخشی نیز از جمله قره باغ به عثمانی ملحق شد.

زمانی که نادرقلی افشار (1767-1736) ظهور نموده به نادرشاه تبدیل شد به زودی با قدرت شمشیر، اشغال گران روس و عثمانی را اخراج نموده و کل آذربایجان (از جمله قره باغ) دوباره به ایران بازگشتند. نادر با جنگ های 10 ساله (1746- 1736) قدرت سیاسی خود را تثبیت کرد و در مارس 1736، کنگره ای در دشت مغان برگزار و نادرشاه شد.

در این کنگره، قبیله زیاد اوغلو، که بیگلربیگی گنجه (قره باغ) را اداره می کردند و همچنین قبایل اوتوزیکی، کبیرلی و جوانشیر با انتخاب نادرشاه مخالف بودند در نتیجه، به نوشته میرزا آدی گوزال بیگ، وقتی نادر از مخالفت آن ها مطلع شد هر چند آن ها را مجازات سختی نکرد، اما این قبایل را به سرخس در منطقه خراسان کوچ داد، سپس، تغییراتی در ساختار اداری ایالت بیگلربیگی گنجه (قره باغ) ایجاد کرد و پنج ملیک ارامنه قره باغ را از زیر فرمان بیگلربیگی گنجه (قره باغ) آزاد نموده و آن ها مستقیما به شاه ایران مرتبط شدند.

نادر با این کار، دو هدف را دنبال کرد: از یک طرف، او از ملیک های مسیحی قره باغ که در جنگ های خود علیه امپراتوری عثمانی به او یاری کردند سپاس گزاری نموده و از طرف دیگر، طایفه زیاداوغلو را که حاکمیت او را رد نموده بودند مجازات می کرد.

نادر، سیستم اداری- سرزمینی آذربایجان را تغییر داده و بر طبق نوشته، اف. م. علیف با فرمان او، سرزمین های شیروان، گنجه (قره باغ)، تبریز... که قبلا نسبتا مستقل و مستقیما تابع شاه صفوی بودند، همه را در یک واحد اداری بزرگ به نام آذربایجان متحد ساخت و برادرش ابراهیم خان را به عنوان رئیس کل آن ها برگزید.

چون نادر همواره در جنگ بود بنابراین، مجبور به حفظ یک ارتش دائمی و قوی بود و به منابع اقتصادی بزرگ احتیاج داشت. او برای تامین این احتیاج، به سیاست گسترش اراضی دولتی به وسیله مصادره اراضی فئودال های بزرگ و قبایل نیمه عشایری دست زد که قدرت نادرشاه را به رسمیت نمی شناختند.

طبق منابع روسی، نادرشاه افشار، ده ها هزار خانواده را که در ایران و قفقاز جنوبی زندگی می کردند به سرزمین های شرقی امپراتوری تبعید نموده و اراضی این خانواده ها را به نفع خود مصادره کرد. شکی نیست که قبایل جوانشیر، اوتوزیکی، کبیرلی، نیز که زمین هایشان به نفع دولت مصادره شده بود، در میان این تبعیدی ها بودند که به سرخس در خراسان انتقال داده شدند.

منابع اصلی هزینه جنگ های نادرشاه به وسیله اقتصادیات بود اقتصادیاتی که به شدت افزایش یافته دمار از روزگار مردم درمی آورد اقتصادیات بگیران او در جمع آوری اقتصادیات چنان بی رحم بودند که بریدن گوش، بینی و زبان کسانی که قادر به پرداخت اقتصادیات نبودند امری عادی شده بود!

در اثر این جنگ های مداوم، مردم از هستی ساقط شده و در دهه 30 قرن هجدهم، مردم منطقه گنجه- قره باغ نیز مانند بقیه مناطق ایران، اغلب گرسنه بودند.

براساس گزارش کنسول های روسیه، توده های مردم از فشار اقتصادیات، عصیان نموده و نیرو های گریز از مرکز افزایش یافتند و کم کم قدرت مطلق مثل نمونه های بی شمار تاریخی، نادر نابغه یا نابغه نادر را نیز از عقل و منطق تهی ساخته به مرز جنون راند به طوری که در اواخر به همه سوء ظن پیدا نموده بود! در نتیجه، در 28 خرداد 1126با کودتایی به دست چند تن از ژنرال های سپاهش در 58سالگی در قوچان به قتل رسید.

هنگامی که قاتلان وارد چادرش شدند نادر از خواب بیدار شد و خواست با شمشیر حمله کند، اما پایش در ریسمان چادر گیر کرد و تا خواست برخیزد، صالح خان ضربتی وارد آورد و یک دست او را قطع کرد سپس محمدخان قاجار، سر او را از تن جدا ساخت و با این قتل، بار دیگر راستا تاریخ و مرز های ایران تغییر یافته و تکه پاره شد و ایران به درون غرقابی از هرج و مرج و خون ریزی فرو غلتید...

با کشته شدن نادر در1747 پناه خان و قبیله جوانشیر از تبعیدگاه خود در سرخس خارج شده و به موطن اصلی شان قره باغ بازگشتند و پناه خان، خان نشین قره باغ را تشکیل داده خود را خان قره باغ گفت.